Lực lượng Công an toàn quốc đã triển khai nhiều kế hoạch, biện pháp để đấu tranh với hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, qua đó, phát hiện hành vi phạm tội của các đối tượng phổ biến là chủ động gọi điện thoại trực tiếp cho các bị hại hoặc thông qua mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, như:

- Mạo danh giáo viên, nhân viên y tế nhà trường hoặc nhân viên y tế bệnh viện liên hệ trực tiếp với phụ huynh học sinh báo tin về việc học sinh, người nhà bị tai nạn, đang nhập viện cấp cứu, yêu cầu phải nhanh chóng chuyển tiền để đóng viện phí, cấp cứu bệnh nhân, từ đó chiếm đoạt tài sản.

Tin nhắn thông báo con đang cấp cứu cần tiền phẫu thuật gấp

để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của phụ huynh.

- Giả danh cán bộ đang công tác trong lực lượng Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, Hải quan, Cảnh sát giao thông… bịa đặt thông tin người được gọi liên quan đến một vụ việc đang bị điều tra, xử lý vi phạm, dùng lời lẽ đe dọa, khiến người được gọi hoang mang, buộc phải chuyển tiền hoặc gửi các thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP… từ đó chiếm đoạt tài sản của bị hại.

- Giả danh người của các công ty, doanh nghiệp, ngành nghề (như bưu điện, xổ số, du lịch, giải trí…) gọi điện, nhắn tin cho người dân thông báo rằng họ trúng thưởng phần quà, chương trình khuyến mãi có giá trị cao hoặc đang có bưu phẩm từ nước ngoài gửi về... Đối tượng lừa đảo yêu cầu muốn nhận phần thưởng đó phải mua một sản phẩm hoặc chuyển trước một khoản tiền; hoặc điền các thông tin cá nhân vào các đường link website giả mạo do các đối tượng gửi đến, từ đó chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, chiếm đoạt tài sản của các bị hại.

- Mạo danh là nhân viên chăm sóc khách hàng của các nhà mạng, ngân hàng, ví điện tử... để hỗ trợ giải quyết các sự cố cho khách hàng hoặc hướng dẫn bị hại cách nâng cấp sim 4G, 5G, đóng cước phí thuê bao điện thoại... Khi lấy được lòng tin của bị hại và bị hại làm theo hướng dẫn của đối tượng, chúng sẽ yêu cầu bị hại cung cấp dãy số OTP được gửi đến điện thoại của bị hại, cung cấp tài khoản ngân hàng... từ đó chiếm đoạt tài sản.

- Mạo danh cán bộ Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ liên hệ với các cơ quan, doanh nghiệp, thậm chí đến trực tiếp để lừa đảo bán tài liệu, phương tiện, yêu cầu tổ chức các lớp tập huấn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ nhằm trục lợi. Đây không phải là hình thức lừa đảo mới nhưng do một số cơ sở chưa kịp thời nắm bắt thông tin, nhất là các cơ sở mới đưa vào hoạt động nên đã bị các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi lừa đảo.

Theo đó, các đối tượng giới thiệu mình là cán bộ Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy để yêu cầu làm các giấy tờ liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy, bán sách, tài liệu, phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ giá cao hơn thị trường; mời các cơ sở, doanh nghiệp tham gia các lớp tập huấn nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ và yêu cầu chuyển tiền. Sau khi sách và tài liệu được gửi tới người mua qua đường bưu chính, người mua phải trả tiền trước khi nhận bưu phẩm. Tuy nhiên, người mua không thể liên lạc với số điện thoại của người gửi sau khi đã thanh toán. Đây không những hành vi vi phạm pháp luật, gây hoang mang, phiền hà cho người dân và các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp mà còn làm ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trong thời gian qua.

- Lợi dụng công nghệ “Deepfake” để làm giả cuộc gọi video nhằm chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn của các đối tượng là thông qua mạng internet thu thập hình ảnh, giọng nói của người dùng mạng xã hội, sử dụng công nghệ Deepfake tạo ảnh động, video giả mạo người dùng đang nói chuyện trực tuyến với cùng khuôn mặt, âm điệu giọng nói và cách xưng hô. Sau đó, đối tượng tạo lập tài khoản giả mạo trên mạng xã hội trùng thông tin và ảnh đại diện với người dùng, kết bạn với nạn nhân trong danh sách bạn bè và nhắn tin vay mượn tiền theo kịch bản sẵn có. Trong một số trường hợp, đối tượng chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội của người dùng để trực tiếp nhắn tin cho các nạn nhân trong danh sách bạn bè. Để tạo lòng tin với nạn nhân, đối tượng truyền tải Deepfake video có sẵn lên kênh video call, khiến nạn nhân nhận ra hình ảnh và giọng nói của người quen và nhanh chóng chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng.

Trước tình hình trên, để chủ động phòng ngừa, không “sập bẫy” của các đối tượng lừa đảo, lực lượng Công an khuyến cáo người dân cần lưu ý một số nội dung như sau:

- Chủ động nâng cao ý thức cảnh giác và tuyên truyền với người thân, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp về các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng lừa đảo để phòng tránh.

- Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số Chứng minh thư, Căn cước công dân, địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch.

- Khi nhận các cuộc điện thoại yêu cầu chuyển tiền, cung cấp mật khẩu OTP, tài khoản ngân hàng, đóng các loại phí hoặc được các đối tượng tự xưng là cán bộ Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy yêu cầu làm các giấy tờ liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy, bán sách, tài liệu, phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, là nhân viên y tế bệnh viện, nhân viên y tế nhà trường có dấu hiệu nghi vấn... người dân cần giữ bình tĩnh, tuyệt đối không làm theo yêu cầu của các đối tượng.

Đồng thời, nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè, giáo viên chủ nhiệm của con em để kiểm tra thông tin hoặc liên hệ trực tiếp với các cơ quan, đơn vị chức năng (Bệnh viện, Ngân hàng, Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, các nhà mạng...) để được tư vấn, hỗ trợ. Đối với các trường hợp nhận tin nhắn, cuộc gọi vay mượn tiền  thông qua mạng xã hội (kể cả cuộc gọi video) cần gọi điện trực tiếp qua số điện thoại của người đó để xác minh.

- Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì kịp thời thông báo cho Cơ quan Công an nơi gần nhất hoặc tra cứu địa chỉ tố giác tội phạm trên Chuyên mục “Hướng dẫn tố giác tội phạm” của Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an (địa chỉ http://bocongan.gov.vn hoặc http://mps.gov.vn) để được tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết.

Đạt Nhân