Theo đó, đối tượng được áp dụng là Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã Việt Nam (Quỹ hợp tác xã Trung ương) và Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã địa phương (Quỹ hợp tác xã địa phương); cơ quan thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Quỹ hợp tác xã hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; Liên minh hợp tác xã Việt Nam và Liên minh hợp tác xã cấp tỉnh; các cơ quan, tổ chức và cá nhân khác có liên quan đến hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã.

Thông tư hướng dẫn một số nội dung về chế độ quản lý tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động, xếp loại, xử lý tài chính khi chuyển đổi mô hình hoạt động của các Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã quy định tại Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2021 của Chính phủ.

Về chế độ quản lý tài chính Thông tư hướng dẫn một số nội dung về quản lý, sử dụng tài sản; xử lý tổn thất về tài sản; nguyên tắc ghi nhận doanh thu; doanh thu; nguyên tắc ghi  nhận và quản lý chi phí; chi phí; các khoản chi không được hạch toán vào chi phí; phê duyệt báo cáo tài chính; lập kế hoạch tài chính hàng năm. Cụ thể:

Việc quản lý và sử dụng tài sản: Đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV do nhà nước năm giữ 100% vốn điều lệ, giới hạn đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản cố định phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Quỹ thực hiện theo quy định tại điểm a, khoản 3 Điều 38 Nghị định số 45/2021/NĐ-CP; thẩm quyền, trình tự, thủ tục và các nội dung liên quan khác đến việc đầu tư xây dựng, mua sắm, quản lý, sử dụng, khấu hao, thuê, cho thuê, thế chấp, cầm cố, thanh lý, nhượng bán, kiểm kê, đánh giá lại tài sản cố định áp dụng theo quy định của Công ty TNHH MTV do nhà nước năm giữ 100% vốn điều lệ, Điều lệ tổ chức và hoạt động, Quy chế quản lý và sử dụng tài sản cố định của Quỹ. Đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình hợp tác xã, giới hạn đầu tư xây dựng, mua sắm, thẩm quyền, trình tự, thủ tục và các nội dung liên quan khác đến việc đầu tư xây dựng, mua sắm, quản lý, sử dụng, khấu hao, thuê, cho thuê, thế chấp, cầm cố, thanh lý, nhượng bán, kiểm kê, đánh giá lại tài sản cố định áp dụng theo quy định của pháp luật đối với hợp tác xã, Điều lệ tổ chức và hoạt động, Quy chế quản lý và sử dụng tài sản cố định của Quỹ.

Khi bị tổn thất về tài sản, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã phải xác định rõ nguyên nhân khách quan, bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ, rủi ro chính trị) và nguyên nhân chủ quan. Trường hợp do nguyên nhân chủ quan thì cá nhân, tập thể gây ra tổn thất phải bồi thường, xử lý theo quy định của pháp luật. Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã quy định cụ thể việc bồi thường và quyết định mức bồi thường phù hợp với quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Trường hợp tài sản đã mua bảo hiểm theo pháp luật thì xử lý theo hợp đồng bảo hiểm. Giá trị tổn thất sau khi đã bù đắp bằng tiền bồi thường của cá nhân, tập thể, tổ chức bảo hiểm, sử dụng dự phòng được trích lập trong chi phí, trường hợp thiếu được bù đắp bằng quỹ dự phòng tài chính. Trường hợp quỹ dự phòng tài chính không đủ bù đắp thì phần thiếu được hạch toán vào chi phí trong kỳ.

Việc ghi nhận doanh thu được thực hiện theo nguyên tắc: Các khoản thu của phải ghi nhận và hạch toán cho mục đích lập và trình bày báo cáo tài chính thực hiện theo quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam và các quy định của pháp luật có liên quan, có hóa đơn hoặc chứng từ hợp lệ. Đối với thu lãi từ hoạt động cho vay, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã có trách nhiệm đánh giá khả năng thu hồi nợ và thực hiện phân loại nợ theo đúng quy định.

Chi phí được ghi nhận vào chi phí hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã phải tuân thủ nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí, có đủ hóa đơn, chứng từ hợp lý, hợp lệ. Các khoản chi phải được ghi nhận và hạch toán cho mục đích lập và trình bày báo cáo tài chính thực hiện theo quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam và các quy định của pháp luật có liên quan. 

Nguyên tắc quản lý chi phí đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV do nhà nước năm giữ 100% vốn điều lệ: Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã xây dựng và trình Chủ tịch Quỹ ban hành quy chế chi tiêu nội bộ, trong đó có định mức chi phù hợp cho từng giai đoạn đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật. Đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình hợp tác xã: Chủ tịch Hội đồng quản trị ban hành quy chế chi tiêu nội bộ sau khi Đại hội thành viên chấp thuận và thông qua quy chế; đối với các khoản chi không đúng chế độ, không được quyết toán, các khoản chi vượt định mức tại quy chế chi tiêu nội bộ, Quỹ phải xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan để trình cấp có thẩm quyền quyết định phương án bồi hoàn. Việc xác định chi phí của Quỹ cho mục đích tính thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế. 

Các khoản chi không được hạch toán vào chi phí gồm: Các khoản thiệt hại đã được Nhà nước hỗ trợ hoặc cơ quan bảo hiểm, bên gây thiệt hại bồi thường; các khoản chi phạt thuộc trách nhiệm cá nhân do vi phạm hành chính, vi phạm môi trường, phạt nợ vay quá hạn do nguyên nhân chủ quan, phạt vi phạm chế độ tài chính; các khoản chi không có hóa đơn, chứng từ hợp lý, hợp lệ theo quy định của pháp luật; các khoản chi thuộc nguồn kinh phí khác đài thọ; các khoản chi của cá nhân ủng hộ địa phương, các tổ chức xã hội, các cơ quan khác; các khoản chi vượt định mức theo quy định tại Thông tư này và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã thực hiện chế độ báo cáo, công khai tài chính, lập kế hoạch tài chính đúng theo quy định tại Điều 11, 12 Thông tư số 52/2022/TT-BTC.

Đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV do nhà nước năm giữ 100% vốn điều lệ, chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động được xác định trên cơ sở 04 tiêu chí và được loại trừ các yếu tố khách quan theo quy định. Việc đánh giá, xếp loại hiệu quả hoạt động thực hiện theo nguyên tắc so sánh giữa kết quả thực hiện và các chỉ tiêu được giao tại kế hoạch tài chính.

Đối với Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động theo mô hình hợp tác xã, căn cứ quy định tại Chương III Thông tư số 52/2022/TT-BTC, Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ, yêu cầu quản lý, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã trình Đại hội thành viên ban hành quy chế về đánh giá hiệu quả hoạt động và xếp loại Quỹ, đánh giá, xếp loại người quản lý và kiểm soát viên Quỹ để thực hiện, đảm bảo phù hợp với quy định tại Nghị định số 45/2021/NĐ-CP của Chính phủ, Luật hợp tác xã và các văn bản hướng dẫn có liên quan hoặc sửa đổi, bổ sung, thay thế (nếu có).

Đính kèm: Thông tư số 52/2022/TT-BTC ngày 12 tháng 8 năm 2022