Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) đã chính thức được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, có hiệu lực từ ngày 01/01/2023. Theo đó, Luật sẽ có tác động đối với hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm.

Luật Kinh doanh Bảo hiểm vừa được Quốc hội thông qua đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung bao gồm các quy định cụ thể về hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm; về tài chính, hạch toán kế toán, báo cáo cũng như các quy định quản lý nhà nước về kinh doanh bảo hiểm…

Một trong những điểm thay đổi quan trọng, tác động đến hoạt động kinh doanh của các công ty bảo hiểm là về vốn. Thay vì cào bằng như trước đây, Luật Kinh doanh Bảo hiểm sửa đổi theo hướng phân loại rõ ràng từng loại vốn của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm trong quá trình hoạt động kinh doanh; bổ sung yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm phải luôn duy trì tỷ lệ an toàn vốn nhằm đảm bảo vốn tương ứng với quy mô và mức độ rủi ro của các nhóm rủi ro cơ bản. Quy định mới được cho là sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có tình hình tài chính tốt, quản trị lành mạnh phát triển và kịp thời chấn chỉnh các doanh nghiệp có biểu hiện chưa tốt về quản lý tài chính, quản trị rủi ro.

Bên cạnh đó, Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) cũng đã bổ sung quy định yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập hàng năm đối với Báo cáo tài chính, Báo cáo tách nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn phí bảo hiểm, Báo cáo đánh giá khả năng thanh toán và rủi ro. Luật cũng bổ sung quy định về trách nhiệm của tổ chức kiểm toán độc lập như giải trình, cung cấp thông tin, số liệu liên quan đến hoạt động kiểm toán doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm trong trường hợp có yêu cầu của Bộ Tài chính; thông báo bằng văn bản cho Bộ Tài chính trong trường hợp phát hiện có sai phạm trọng yếu do không tuân thủ pháp luật hoặc có gian lận bảo hiểm…

Nếu như trước đây các công ty bảo hiểm được phép đầu tư kinh doanh bất động sản tối đa 10-20% vốn nhàn rỗi từ dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ, nhân thọ, thì nay, trong Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) đã quy định rõ ràng các công ty bảo hiểm không được đầu tư bất động sản trừ trường hợp mua cổ phiếu của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán, chứng chỉ quỹ của quỹ đại chúng. Doanh nghiệp bảo hiểm không được kinh doanh bất động sản trực tiếp, nhưng sẽ được mua, đầu tư, sở hữu bất động sản để sử dụng làm trụ sở kinh doanh, địa điểm làm việc hoặc cơ sở kho tàng phục vụ trực tiếp cho các hoạt động nghiệp vụ.

Bên cạnh quy định về việc đầu tư bất động sản, Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) cũng quy định các doanh nghiệp bảo hiểm không được đi vay để đầu tư chứng khoán; không đầu tư vào kim loại quý, đá quý; không đầu tư chứng khoán phái sinh hoặc hợp đồng phái sinh, trừ trường hợp chứng khoán phái sinh niêm yết nhằm mục đích phòng ngừa rủi ro phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm.

Để tránh tranh chấp phát sinh khi giải quyết bồi thường, dự thảo Luật lần này đã quy định rõ trách nhiệm cung cấp thông tin của doanh nghiệp bảo hiểm trong đó yêu cầu bên mua bảo hiểm đọc kỹ quy tắc, điều kiện, điều khoản bảo hiểm cũng như công ty bảo hiểm giải thích rõ cho bên mua về quyền lợi bảo hiểm, các điều khoản loại trừ trách nhiệm và quyền, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng. Điều khoản này sẽ hạn chế các trường hợp tranh chấp do khách hàng mua bảo hiểm chưa được giải thích về các điều khoản, điều kiện trong hợp đồng, nhất là các rủi ro bị loại trừ.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong kinh doanh bảo hiểm, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp và thị trường phát triển phù hợp xu thế cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đồng thời cải tiến, giảm các thủ tục hành chính và tạo chủ động cho doanh nghiệp trong phát triển sản phẩm bảo hiểm. Doanh nghiệp không phải phê chuẩn sản phẩm bảo hiểm như trước kia mà chỉ thực hiện đăng ký phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm.                     

Dương Văn Thủy - Nguồn: Luật Kinh doanh Bảo hiểm (sửa đổi) năm 2022