Để triển khai, thực hiện đồng bộ, thống nhất, hiệu quả đối với mục tiêu, nhiệm vụ đề ra của Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2019 - 2022” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/4/2019 (sau đây gọi là Đề án). Ngày 08/8/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Quyết định số 1502/QĐ-UBND Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án này giai đoạn 2019 - 2022 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh (Quyết định số 1502/QĐ-UBND).
Sở Tư pháp cùng với sở, ngành tỉnh và Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Trà Vinh kiểm tra một số xã đăng ký nông thôn mới năm 2019
Theo đó, mục tiêu tổng quát của Kế hoạch là nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên (HGV) ở cơ sở để giải quyết kịp thời, hiệu quả các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở, góp phần tạo chuyển biến căn bản, toàn diện trong công tác hòa giải ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ trong giai đoạn mới; giảm số vụ việc phải đưa ra Tòa án và các cơ quan nhà nước giải quyết; tiết kiệm thời gian, chi phí của xã hội và của Nhà nước.
Mục tiêu cụ thể của Kế hoạch chia thành hai gia đoạn: Giai đoạn 1 (từ năm 2019 đến hết năm 2020), hoàn thành Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở cho HGV, các tài liệu bồi dưỡng cho đội ngũ tập huấn viên và các tài liệu tham khảo, hỗ trợ khắc phục vụ việc nâng cao năng lực cho HGV ở cơ sở và đội ngũ tập huấn viên cấp tỉnh, cấp huyện; toàn bộ các tài liệu tập huấn, bồi dưỡng cho tập huấn viên, HGV ở cơ sở, các ấn phẩm về hòa giải ở cơ sở được đăng tải trên mạng internet nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nâng cao năng lực cho đội ngũ HGV ở cơ sở; ít nhất 95% tổ hòa giải ở cơ sở được củng cố, kiện toàn đủ số lượng, thành phần cơ cấu HGV theo quy định của Luật hòa giải ở cơ sở; từ 80% - 95% HGV ở cơ sở được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở theo Chương trình khung và Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở do Bộ Tư pháp ban hành. Đối với các xã, phường, thị trấn được chọn làm điểm chỉ đạo của Trung ương, tỷ lệ này là 100%; kết thúc năm 2020, 100% đội ngũ tập huấn viên cấp tỉnh, cấp huyện được tập huấn, bồi dưỡng, cung cấp tài liệu để hướng dẫn, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho HGV ở cơ sở.
Giai đoạn 2 (từ năm 2021 đến hết năm 2022): 100% HGV ở cơ sở mới được bầu, bổ sung, kiện toàn hàng năm được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở theo Chương trình khung và Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở do Bộ Tư pháp ban hành; ít nhất 90% HGV ở cơ sở được tiếp cận và sử dụng Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở bằng các hình thức phù hợp để tự nâng cao năng lực, nghiệp vụ hòa giải; từ 80% - 95% HGV ở cơ sở được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở theo Chương trình khung và Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở do Bộ Tư pháp ban hành; hoàn thành việc thực hiện các hoạt động chỉ đạo điểm, tổng kết, rút kinh nghiệm và nhân rộng trên phạm vi toàn tỉnh.
Để đạt được mục tiêu trên, Kế hoạch đề ra các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như xây dựng Bộ tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở cho đội ngũ HGV ở cơ sở và đội ngũ tập huấn viên cấp tỉnh, cấp huyện; xây dựng đội ngũ tập huấn viên có đủ khả năng, kiến thức, phương pháp để hướng dẫn, tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải cho HGV ở cơ sở; thực hiện chỉ đạo điểm; xây dựng đội ngũ HGV có đủ tiêu chuẩn, năng lực đáp ứng yêu cầu của công tác hòa giải ở cơ sở; ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nâng cao năng lực đội ngũ HGV ở cơ sở.
Trong đó, đối với việc thực hiện chỉ đạo điểm, Sở Tư pháp phối hợp với các địa phương lựa chọn, thực hiện điểm tại các đơn vị cấp xã thuộc các huyện, thị, xã, thành phố trên địa bàn tỉnh (ưu tiên địa bàn có tỉ lệ hòa giải thành thấp hoặc địa bàn có nhiều vướng mắc trong triển khai thi hành Luật hòa giải ở cơ sở).
Hoạt động chỉ đạo điểm tập trung vào các nội dung sau: Trên cơ sở rà soát, đánh giá thực trạng năng lực, trình độ của đội ngũ HGV ở cơ sở, tiến hành củng cố, kiện toàn tổ hòa giải, bầu bổ sung, thay thế HGV, bảo đảm các tổ hòa giải đủ số lượng, thành phần, tiêu chuẩn đáp ứng nhu cầu của công tác hòa giải ở cơ sở; hướng dẫn, tạo điều kiện cho đội ngũ luật sư, luật gia, người đang và đã từng là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chấp hành viên, thẩm tra viên trong cơ quan tiến hành tố tụng, cán bộ, công chức, viên chức có đủ tiêu chuẩn đang thường trú ở cơ sở tham gia làm HGV hoặc hỗ trợ pháp lý cho tổ hòa giải ở cơ sở; bồi dưỡng nghiệp vụ cho HGV; xây dựng mô hình tổ hòa giải tiêu biểu xuất sắc; hỗ trợ pháp lý, hỗ trợ nghiệp vụ thực hiện hòa giải các vụ việc phức tạp, tranh chấp tài sản có giá trị lớn và các trường hợp vi phạm pháp luật nhưng được miễn trách nhiệm hình sự do người bị hại tự nguyện hòa giải theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015; hướng dẫn, hỗ trợ pháp lý, hỗ trợ nghiệp vụ thực hiện thủ tục đề nghị Tòa án công nhận kết quả hòa giải thành theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự; hỗ trợ, huy động nguồn lực xã hội nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên; Định kỳ hàng năm thực hiện đánh giá hiệu quả công tác chỉ đạo điểm; biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với tổ hòa giải, hòa giải viên, cá nhân, tổ chức có đóng góp tích cực, hiệu quả trong công tác hòa giải ở cơ sở.
Ủy ban nhân dân cấp huyện căn cứ vào tình hình thực tế và đặc thù của địa phương, chủ động lựa chọn một số đơn vị cấp xã để thực hiện chỉ đạo điểm, ưu tiên tập trung lựa chọn các xã chưa đạt tiêu chí về hòa giải ở cơ sở khi đánh giá xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật¨.
Nguồn: Ảnh: Thuận Phát